سافت استارتر (Soft Starter) چیست؟ یکی از تجهیزاتی است که برای راه اندازی الکتروموتور از آن استفاده می کنند. روش های بسیار زیادی برای راه اندازی الکتروموتورها وجود دارد و هر کدام از این روش ها و خصوصیات خود را دارند، اما در کنار مزایا و معایبی هم دارند، به همین دلیل شما باید بهترین روش را برای راه اندازی ایمن و بهینه الکتروموتورها انتخاب کنید. Soft starter سافت استارتر یا راه انداز نرم از قطعات متنوعی مانند بردهای الکترونیکی و قطعات نیمه هادی، تریستور تولید شده است و از این تجهیزات برای راه اندازی الکتروموتورها استفاده می کنند. از Soft starter سافت استارتر ها برای راه اندازی ایمن و بهینه الکتروموتورها و متوقف کردن آن ها استفاده می شود.
دلایل استفاده از سافت استارتر
در زمانی که الکتروموتور سه فاز در شبکه با توان بسیار بالایی کار کند سبب می شود از جریان بسیار زیادی از شبکه خارج شود، لذا این جریان های بسیار بالا باعث افت بسیار شدید ولتاژ خط می شوند که می تواند بر روی تجهیزات مختلف دیگر آثار بسیار بدی بگذارد. جریان راه اندازی بسیار بالا سبب می شود در الکتروموتور حرارت ایجاد شود و می تواند باعث خراب شدن سیم پیچ ها و استهلاک، کاهش عمر الکتروموتور شود. اما در زمانی که از سافت استارتر یا همان راه اندازی نرم استفاده کنید تا حد بسیار زیادی می توانید ولتاژ راه اندازی الکتروموتور را کاهش دهید و در نتیجه در هنگام راه اندازی الکتروموتور جریان آن بسیار کمی از شبکه خارج می شود و آسیب های بسیار کمتری به شبکه و تجهیزات آن وارد می شود. سافت استارتر ها می توانند موتور را به صورت نرم راه اندازی و متوقف نمایند.
برای مطالعه درایو زیمنس کلیک کنید.
نحوه عملکرد سافت استارتر
رابطه مستقیمی بین الکتروموتور و بعد مربع جریان آن وجود دارد و این جریان کاملا وابسته به ولتاژ منبع می باشد. توجه کنید که سافت استارتر به هیچ عنوان نمی تواند تغییر روی فرکانس ایجاد کند. وقتی با ولتاژ و گشتاور را کاهش می دهید سافت استارتر جریان راه اندازی کاسته می شود. وقتی از سافت استارتر استفاده می کنید می توانید متناسب با محدود جریان و مدت زمان راه اندازی، نوع بار و گشتاور را تعیین کنید. Soft starter سافت استارتر به هنگام راه اندازی الکتروموتور از کاهش ولتاژ استفاده می کند. در هنگام راه اندازی الکتروموتور سافت استارتر می تواند ولتاژ را به صورت ایمن افزایش دهد با این کار الکتروموتور به صورت آرام سرعت می گیرد. وقتی الکتروموتور متوقف می شود سافت استارتر ولتاژ ورودی را کاهش می دهد بنابراین به آرامی سرعت الکترون کاهش می یابد و وقتی که سرعت الکتروموتور به صفر رسید ولتاژ ورودی توسط سافت استارتر قطع می شود.
معنی بای پس در سافت استارتر
زمانی که استهلاک سافت استارتر و الکتروموتور کاهش می یابد باید بعد از اینکه الکتروموتور راه اندازی شد سافت استارتر از مدار خارج شود، بنابراین زمانی که سافت استارت از عمل خارج می شود به آن بای پس می گویند. توجه کنید در روش های خارجی و داخلی Soft starter سافت استارتر می تواند بای پس شود. برخی از مدارهای سافت استارتر ها داری تیغه های موازی هستند که در مدار داخلی تعبیه شده اند و به قسمت ورودی و خروجی سافت استارتر متصل هستند. زمانیکه الکتروموتور به دور نامی رسید این تیغه ها سبب می شوند سافت استارتر بتواند از مدار خارج شود. این اتفاق در روش بای پس داخلی می افتد. در رابطه با ی پس خارجی برای جدا کردن سافت استارتر از مدار از یک کنتاکتور موازی استفاده می شود و زمانی که الکتروموتور به درو نامی رسید کنتاکتور متصل می شود و وقتی آن متصل می شود و سافت استارتر از مدار خارج می شود.
کاربردهای سافت استارتر بسیار زیاد است و از Soft starter سافت استارتر به عنوان یک دستگاه و تجهیزات مورد نیاز در صنعت استفاده می شود. از کاربردهای سافت استارتر می توان به پمپ ، نوار نقاله، سانتریفیوژ، کمپرسور، میکسر، سنگ شکن، کانوایر، آسیاب، خرد کن و غیره اشاره کرد. یکی از مزایای سافت استارتر از بین بردن جریان های زیاد گشتاور در هنگام راه اندازی است. از سافت استارتر ها برای به دلیل کاهش جریان موتور برای کم شدن اندازه کابل ها و کلید اتصال به شبکه تغذیه استفاده می شود. از دیگر مزایا می توان به محدود شدن فرورفتگی ولتاژ خط، افزایش راندمان سیستم، افزایش طول عمر پمپ و موتور، کاسته شدن هزینه های نگهداری و تعمیر، نگهداری آسان و کارکرده عالی، کاهش تنش بر روی تجهیزات، قابلیت برنامه ریزی و غیره اشاره کرد.
مقایسه سافت استارتر و اینورتر
Soft starter سافت استارتر یک نوع تجهیزاتی هستند که برای راه اندازی و توقف موتورها از آن استفاده می کنند. سافت استارتر با توجه به مدلی که دارد از موتور در درجه مختلفی حفاظت می نمایند. Soft starter سافت استارتر در هنگام راه اندازی موتور نمی توانند سرعت را کنترل کند و به همین دلیل امکان تغییر سرعت و گشتاور در موتور وجود ندارد. برای راه اندازی درایو و اینورتر ها محدودیت زمانی وجود ندارد و با استفاده از سیگنال های کنترلی در هر لحظه امکان کنترل سرعت الکتروموتور وجود دارد. اینورتر یک نوع سافت استارتر می باشد اما با این تفاوت که قادر است سرعت الکتروموتور را کنترل کند. شما در زمانی می توانید از سافت استارتر استفاده کنید که در کاربردی که می خواهید جریان راه اندازی بالا داشته باشد و شما نیاز به کنترل سرعت الکتروموتور ندارید. در شرایطی که نیاز به کنترل سرعت داشته باشید باید از اینورتر استفاده کنید. به این نکته دقت کنید که قیمت سافت استارتر نسبت به این کمتر تر و ارزان تر است.
توجه کنید به هنگام راه اندازی الکتروموتور ها که توسط Soft starter سافت استارتر ایجاد می شود را می توانید برنامه ریزی و تنظیم کنید. دقت کنید وقتی از سافت استارتر استفاده می کنید الکتروموتور می تواند در برابر ولتاژ های زیاد و کم سالم و بماند. وقتی از سافت استارتر استفاده می کنید از تنش های مکانیکی و الکتریکی جلوگیری می شود و در مقابل هر نوع خطا می تواند از موتور محافظت کند و علاوه بر آن با تنظیم کردن سافت استارتر می توانید راه اندازی موتور را کاهش دهید. سافت استارتر ها دارای تعداد ورودی و خروجی فرمان هستند که در دو حالت قابل برنامه ریزی و فیکس می باشند. با استفاده از سافت استارتر فقط با استفاده از سیم و کنترل موتور را متصل کنید. سافت استارتر ها علاوه بر این که دارای مزایای بسیار زیادی هستند همراه با معایب می باشند. از معایب سافت استارتر ها می توان به آن اشاره کرد که نمی توانید سرعت را تنظیم کنید. علاوه بر آن سرعت کارکرد موتور ثابت است، هارمونی تولید می نماید، زمان شتاب گیری وابستگی زیادی به بار دارد، بسته به شرایط در ساعت فقط در تعداد محدودی می توان راه اندازی کرد.